دستگاه خودپرداز ATM

تعریف دستگاه خودپرداز

ATM مخفف Automated Teller Machine هست به معنی دستگاه باجه خودکار به اختصار عابربانک یا خودپرداز نامیده میشود.

دستگاه خودپرداز که به شما امکان می دهد تراکنش های بانکی را بدون نیاز به مراجعه به بانک انجام دهید

می توانید با استفاده از خودپرداز بیشتر خدمات بانکی اعم از انتقال وجه ،برداشت پول و سایر خدمات بانکی را انجام دهید

دستگاه‌های خودپرداز را می‌توان در هر مکانی قرار داد، اما اغلب در نزدیکی یا داخل بانک‌ها، مراکز خرید/مراکز خرید، فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های راه‌آهن، ایستگاه‌های مترو، فروشگاه‌های مواد غذایی، پمپ بنزین/بنزین، رستوران‌ها و مکان‌های دیگر قرار می‌گیرند.

سخت افزار خودپرداز

دستگاه خودپرداز معمولاً از دستگاه های زیر تشکیل شده است:

واحد پردازش (cpu)

کارتخوان (card reader)

کیبورد مشتری-صفحه کلید خودپرداز (EPP)

صفحه نمایش  

دکمه های کلید عملکرد (معمولاً نزدیک به صفحه نمایش هستند یا یک صفحه لمسی برای انتخاب جنبه های مختلف تراکنش استفاده می شود)

چاپگر رسید مشتری (reciept printer)

نرم افزار خودپرداز

امروزه اکثریت قریب به اتفاق دستگاه های خودپرداز در سراسر جهان از ویندوز مایکروسافت استفاده می کنند. در اوایل سال 2014، 95 درصد دستگاه های خودپرداز از ویندوز XP استفاده می کردند. ممکن است تعداد کمی از آنها همچنان نسخه‌های قدیمی‌تر سیستم‌عامل ویندوز استفاده کنند ، در ایران بستگی به شرکت سرویس دهنده دارد که از چه ویندوزی استفاده کنند و  معمولا از ویندوز 7 در ایران استفاده میشود.

تاریخچه خودپرداز

ایده دریافت پول نقد خارج از ساعت کاری بانک برای اولین بار در ژاپن، بریتانیا و سوئد به کار گرفته شد.

 در سال 1960، فردی بنام  سیمجیان،  یک دستگاه سپرده خودکار (پذیرش سکه، پول نقد و چک) را اختراع کرد، اگرچه این دستگاه دارای ویژگی پرداخت پول نبود

در سال 1962 آدریان اشفیلد ایده سیستم کارتی را برای شناسایی ایمن کاربر و کنترل و نظارت بر توزیع کالا یا خدمات ابداع کرد. این امتیاز به انگلستان اعطا شد.

یک دستگاه پول نقد توسط بانکی در بریتانیا، در 1967 مورد استفاده قرار گرفت که به عنوان اولین دستگاه خودپرداز جهان شناخته شد. تراکنش ها با درج چک های کاغذی صادر شده توسط عابر بانک یا صندوقدار، با علامت کربن-14 برای خوانایی و امنیت ماشین، که در مدل های بعدی با یک شماره شناسایی شخصی چهار رقمی (PIN) مطابقت داشت، آغاز شد.  

ماشین Barclays–De La Rue ساخته شده در کشور سوئد توانست  دستگاه بریتانیا را عرض یک ماه شکست بدهد.

همکاری یک استارت آپ کوچک به نام Speytec و Midland Bank ماشین چهارمی را توسعه دادند که پس از سال 1969 توسط شرکت Burroughs در اروپا و ایالات متحده به بازار عرضه شد. ثبت اختراع این دستگاه در سپتامبر 1969 به ثبت رسید.

مدلهای موجود در این زمان  فقط یک توکن یا کوپن یکبار مصرف را می پذیرفتند که توسط دستگاه نگهداری می شد، در حالی که Speytec با یک کارت با یک نوار مغناطیسی در پشت کار می کرد. آنها از اصولی از جمله کربن 14 و مغناطیس با اجبار کم استفاده کردند تا تقلب را دشوارتر کنند

ایده یک پین ذخیره شده روی کارت توسط گروهی از مهندسان شاغل در Smiths Group در سال 1965 ایجاد شد و به جیمز گودفلو نسبت داده شده است. ماهیت این سیستم این بود که تأیید مشتری را با حساب بدهکار شده بدون دخالت انسان امکان پذیر می کرد. این اختراع همچنین اولین نمونه از یک “سیستم توزیع کننده ارز” کامل در پرونده ثبت اختراع است.

که در 5 مارس 1968 در ایالات متحده ثبت شد و در 1 دسامبر 1970 اعطا شد. تأثیر عمیقی بر صنعت داشت.

توسعه و پیشرفت خودپرداز

دستگاه های طراحی شده توسط سازندگان بریتانیایی و سوئدی به سرعت گسترش یافتند. به مشتریان شماره‌های کد شخصی برای فعال کردن ماشین‌ها، مشابه پین مدرن داده شد. همچنین کوپن های 10 پوندی به آنها داده شد. اینها به دستگاه وارد شد و مبلغ مربوطه از حساب مشتری برداشت شد.

یک دستگاه خودپرداز در سال 1969 در سیدنی ظاهر شد. این خودپرداز اولین دستگاه خودپرداز نصب شده در استرالیا بود. این دستگاه تنها ۲۵ دلار را در یک زمان توزیع می‌کرد و پس از پردازش برداشت توسط بانک، خود کارت بانکی برای کاربر پست می‌شد.

اولین دستگاه خودپرداز بود که در 9 ژانویه 1969 در اسپانیا توسط بانستو در مرکز مادرید نصب شد. این دستگاه 1000 اسکناس پستا (1 تا 5 حداکثر) توزیع می کرد. هر کاربر باید یک کلید شخصی امنیتی را با استفاده از ترکیبی از ده دکمه عددی معرفی می‌کرد.

در آلمان غربی، اولین دستگاه خودپرداز در شهر دانشگاهی توبینگن با 50000 نفر در 27 می 1968 توسط نصب شد. به هر یک از 1000 کاربر منتخب یک کلید دو بیتی داده شد تا گاوصندوق را باز کنند .یک کارت شناسایی پلاستیکی و ده کارت پانچ شده. یک کارت پانچ به عنوان یک برگه برداشت برای قبض 100 DM عمل می کرد، حداکثر محدودیت برای استفاده روزانه 400 DM بود.

در ایالات متحده پس از نگاهی مستقیم به تجربیات اروپا، در سال 1968 دستگاه خودپرداز در ایالات متحده توسط دونالد وتزل که رئیس بخش شرکتی به نام Donald Wetzel بود، پیشگام شد.

تجهیزات اسکن و به Donald Wetzelدستور داده بود تا حمل و نقل خودکار چمدان ها و پمپ های بنزین خودکار را بررسی کند. در 2 سپتامبر 1969، Chemical Bank نمونه اولیه خودپرداز را در ایالات متحده در شعبه خود در نیویورک نصب کرد.

اولین دستگاه‌های خودپرداز به گونه‌ای طراحی شدند که وقتی کاربر یک کارت رمزگذاری شده ویژه را وارد می‌کرد، مقدار ثابتی پول نقد ارائه می‌کرد. یک آگهی بانک شیمی با افتخار می‌گفت: «در 2 سپتامبر، بانک ما در ساعت 9:00 باز می‌شود و دیگر هرگز بسته نمی‌شود».

مدیران بانک شیمی در ابتدا در مورد انتقال بانکداری الکترونیک با توجه به هزینه بالای ماشین‌های اولیه مردد بودند. علاوه بر این، مدیران نگران بودند که مشتریان در برابر داشتن ماشین‌هایی که پولشان را مدیریت می‌کنند مقاومت کنند. در سال 1995، موزه ملی تاریخ آمریکا اسمیتسونین Donald Wetzel را به عنوان مخترعان ATM شبکه ای به رسمیت شناخت.

برای نشان دادن اعتماد به Donald Wetzel، Chemical چهار ماشین اول تولید را در یک تست بازاریابی نصب کرد که ثابت کرد آنها به طور قابل اعتماد کار می کنند، مشتریان از آنها استفاده می کنند.

حتی هزینه ای برای استفاده پرداخت کنید. بر این اساس، بانک های سراسر کشور شروع به آزمایش نصب دستگاه های خودپرداز کردند. تا سال 1974، داکوتل 70 درصد از بازار ایالات متحده را به دست آورد. اما در نتیجه رکود جهانی در اوایل دهه 1970 و اتکای آن به یک خط تولید واحد، Donald Wetzelاستقلال خود را از دست داد و مجبور به ادغام با شرکت تابعه ایالات متحده Olivetti شد.

محل نصب دستگاه خودپرداز

تعداد دستگاه‌های خودپرداز در حال استفاده را 3 میلیون واحد یا تقریباً 1 دستگاه خودپرداز به ازای هر 3000 نفر در جهان نشان می‌دهد

برای ساده‌تر کردن تحلیل استفاده از دستگاه‌های خودپرداز در سراسر جهان، مؤسسات مالی به طور کلی جهان را بر اساس نرخ نفوذ، آمار استفاده و ویژگی‌های به کار گرفته شده به هفت منطقه تقسیم می‌کنند.

چهار منطقه (ایالات متحده آمریکا، کانادا، اروپا و ژاپن) دارای تعداد زیادی دستگاه خودپرداز در هر میلیون نفر هستند. علیرغم تعداد زیاد دستگاه های خودپرداز، تقاضای بیشتری برای دستگاه ها در منطقه آسیا/اقیانوسیه و همچنین در آمریکای لاتین وجود دارد.

ماکائو بالاترین تراکم دستگاه های خودپرداز را با 254 دستگاه خودپرداز در هر 100000 بزرگسال داشته باشد.

اولین سیستم سوئیچینگ برای فعال کردن دستگاه های باجه خودکار مشترک بین بانک ها در 3 فوریه 1979 در دنور، کلرادو، در تلاشی توسط بانک ملی کلرادو دنور و کرانزلی و شرکت چری هیل، نیوجرسی، به بهره برداری رسید.

در سال 2012، یک دستگاه خودپرداز جدید در رویال بانک اسکاتلند به مشتریان این امکان را داد تا با وارد کردن یک کد شش رقمی درخواستی از طریق تلفن هوشمند خود، تا سقف 130 پوند بدون کارت وجه نقد برداشت کنند.

در زمان های اخیر، کشورهایی مانند هند و برخی از کشورهای آفریقایی دستگاه های خودپرداز با انرژی خورشیدی را در مناطق روستایی نصب می کنند.

بالاترین محل نصب دستگاه خودپرداز جهان در گذرگاه خنجراب در پاکستان که در ارتفاع 4693 متری (15397 فوت) از سطح دریا قرار دارد.

آینده دستگاهای خودپرداز

بازار جهانی ATM در سال 2022 به 22.2 میلیارد دلار رسید. آنها شامل یک کارت خوان، صفحه کلید، دستگاه پول نقد، چاپگر و صفحه نمایش هستند تا دستورالعمل های مربوطه و اطلاعات موجودی حساب را به کاربر نشان دهند. آنها پول را مدیریت می کنند و وظایف مختلفی مانند برداشت وجه نقد، سپرده گذاری و انتقال وجه را انجام می دهند.

در سال‌های اخیر، دستگاه‌های خودپرداز به عنوان جایگزینی سریع، راحت و خودسرانه برای عابر بانک‌های سنتی برای تراکنش‌های مالی روان، محبوبیت زیادی به دست آورده‌اند.

بر اساس تجزیه و تحلیل گروه IMARC، شرکت های برتر در صنعت ATM بر روی افزودن یک لایه امنیتی اضافی به دستگاه های خودپرداز با تکنولوژی پیشرفته تمرکز کرده اند.

آنها در حال ادغام دستگاه های خودپرداز با مکانیسم های امنیتی پیشرفته، مانند احراز هویت بیومتریک، حسگر اثر انگشت، و خدمات رمز عبور یکبار مصرف (OTP) هستند تا از تراکنش های جعلی جلوگیری کنند. آنها همچنین در حال راه اندازی دستگاه های خودپرداز هوشمند Talking برای کاربران با نیازهای خاص هستند

جالب است بدانید از دستگاه ATM میتوان به عنوان صرافی  استفاده کرد و گردشگران در کشورهای پیشرفته بدون نیاز به مراجعه به صرافی های فیزیکی میتوانند ارز رایج کشور مورد نظر را دریافت کنند.

تاثیر خودپردازها در زمان بیماری کوید 19

بازیگر کلیدی در بحبوحه شیوع بیماری کرونا ویروس اخیر (COVID-19) خودپرداز ATM بودند. تا کاربران بتوانند با اسکن یک کد QR بر روی صفحه بدون لمس رابط، پول نقد را به روشی امن‌تر و بدون خطر برداشت کنند. با شروع کرونا استفاده از دستگاه های خودپرداز غیرنقدی (کش لس -Cashless) کاربرد بیشتری پیدا کرد و استفاده از پول نقد را به حداقل رساند.

عوامل دیگری از جمله توسعه دستگاه‌های خودپرداز نوآورانه تعبیه‌شده با ویژگی‌های پیشرفته، مانند تبدیل ارز پویا (DCC) برای تسهیل تبدیل ارز برای مسافران بین‌المللی و محبوبیت روزافزون دستگاه‌های خودپرداز تلفن همراه، نیز برای ایجاد چشم‌انداز مطلوبی از بازار پیش‌بینی می‌شود.

با نگاه به آینده، گروه IMARC انتظار دارد که بازار تا سال 2028 به 29.6 میلیارد دلار برسد و نرخ رشد (CAGR) 5٪ در طول سال های 2023-2028 را نشان دهد.